KEMAN DERSİ

Keman; genellikle ayakta, zaman zaman da sandalyede oturularak çalınır. Nota sehpası kullanılacaksa sehpanın konumlandırılması için notaların rahatlıkla okunabileceği bir uzaklık belirlenir ve nota sehpasının yüksekliği, sehpanın ortası göz hizasına denk gelecek şekilde ayarlanır. Ayakta veya oturarak keman çalarken ayakların yana doğru bir ayak boyu açık olması ve vücut ağırlığının iki ayak üzerine eşit olarak dağılması sağlanır. Keman hangi duruşta çalınırsa çalınsın baş ve gövde; doğal, düzgün, rahat, esnek ve dengeli durmalıdırKemanın Doğru Tutulması Çalışmaya başlamadan önce kemanın sırt bölümüne yastık takılır. Sonra keman, sapla gövdenin birleştiği yerden sol elle tutulur ve sol omzun önüne getirilerek köprücük kemiği üzerine yerleştirilir (Görsel 17). Baş, omuzla çene arasına getirilen kemana doğru hafi fçe çevrilir. Omuzdaki keman, alt çenenin çeneliği kavraması ve başın doğal ağırlığının çeneliğe aktarılmasıyla (düşürülmesiyle) tutulmuş olurSol Elin Keman Sapındaki ve Tuşedeki Konumu ve Durumu Sol el, keman sapında, sap eşiğinin hemen önünde yer alır. Kemanın sapı, başparmak ile işaret parmağı arasına girer. Genellikle başparma- ğın uç eklem bölgesi ile işaret parmağının dip eklem bölgesi, iki yandan sapa değer. Başparmak doğal dikliğini korur, işaret parmağı ise kıvrılır. Sol bilek ve ön kol düzdür. Avuç içi, sapa çevrilir. Başparmağın dışındaki dört parmak kıvrık, parmak uçları ise tuşe üzerinde ve tuşeye dönük durur . İşaret parmağı orta parmaktan ayrık, orta parmak ve yüzük parmağı birbirine çok yakın, serçeparmak ise biraz ilerde durur. Baş parmakla işaret parmağı karşılıkllı gelir .( Bu, sol el parmaklarının tuşe ve tel üzerindeki doğal durumudur.

Baş: Burguluk, burgular ve salyangozun bulunduğu bölümdür. Salyangoz: Burguların takıldığı bölümün en ucunda yer alan ve şekli salyangozu andıran kısımdır. Burgu Kutusu ve Burgular: Tellerin takılmasını ve kemanın akort edilmesini sağlayan ögelerin bulunduğu kısımdır. Sap Eşiği: Baş ile sapın birleştiği bölümdeki eşiktir. Sap: Üzerinde tuşe bulunan, gövdeye tutturulmuş parçadır. Tuşe Tahtası: Parmakların tellere basmasına olanak sağlayan, genellikle abanozdan yapılmış bölümdür. Teller: Kemanın başlıca bölümlerindendir. Kalından inceye doğru sol-re-la-mi telleri olarak adlandırılır. Gövde (Ses Kutusu): Kemanda üretilen sesi dışarı vermeye yarayan ana gövdedir. Yanlıklar, bas balkonu ve can direği de bu bölümde yer alır. ƒ delikleri: İçte oluşan tınının, can direği ve ses tahtası vasıtasıyla dışarı verilmesini sağlayan kısımdır. Göğsün üzerindeki ses eşiğinin iki yanında bulunur. Üst Eşik (Köprü): Telleri yükselten ve tellerin düzgün bir şekilde sapa ulaşmalasını sağlayan köprüdür. Fiksler (Madeni Burgular): Kolay akort yapmak için kuyruk üzerine takılan madeni burgudur. Kuyruk (Tel Takacağı): Ses eşiğinin ardında bulunan telleri tutturmaya yarayan araçtır ve ucundaki iki delikten (kiriş) geçen bağırsak ile kuyruk düğmesine bağlanır. Bu düğme, kuyruğun gövdeye tutturulması görevini üstlenmiştir. Çenelik: Kemanın çeneyle kolay ve rahat bir biçimde tutulup kavranmasını sağlayan bölümdür. Omuzluk (Yastık): Kemanın omuz önüne uygun biçimde yerleştirilmesi ve tutuşunun kolaylaştırılması amacıyla kullanılan gereçtir.

Yayın Ögeleri Yayın ögeleri; uç, kıllar, çubuk, orta, sarma, ökçe, başparmaklık, burgudur (Görsel 6). Uç: Yayın incelen yerinin bitiminde bulunan, kılların bağlandığı bölümdür. Kıllar: Atkuyruğundan ya da sentetik malzemelerden imal edilen ve tellere sürtü- lerek ses üreten parçadır. Çubuk: Sert ve esnek bir ağaçtan yapılan ve kıllara doğru içe eğimi bulunan ana parçadır. Orta: Yay çubuğunun eğimli olan orta bölümüdür. Sarma: Yayı tutan parmakların ağacı aşındırmasını engelleyen ve yayın kolay kavranmasını sağlayan metal sargıdır. Ökçe (Topuk): Yayın kalınlaştığı, kılların ve vidanın bağlı bulunduğu bölümdür. Başparmaklık: Ökçenin çubuk üzerindeki uzantısının ucu ile çubuğun birleştiği yerdir. Vida (Burgu): Çubuğun iki ucuna takılı kılları gerip gevşetmeye yarayan metal par- çadır.